Romeinse cijfers omzetten
Vul hieronder een Romeins getal in en wij zetten het voor je om. Wil je het graag zelf leren doen? Blijf dan verder lezen!
Welke Romeinse cijfers bestaan er?
Elk Romeins cijfer heeft een specifieke getalwaarde. Deze cijfers kunnen gecombineerd worden om alle getallen van 1 tot en met 3999 uit te drukken.
| Romeins cijfer | Getalwaarde |
| I | 1 |
| V | 5 |
| X | 10 |
| L | 50 |
| C | 100 |
| D | 500 |
| M | 1000 |
Hoe kan je Romeinse cijfers naar ons talstelsel omzetten?
Romeins cijfers vormen een soort van optelsom. VII is bijvoorbeeld 5 + 1 + 1 = 7. De cijfers worden normaal van groot naar klein geordend. 160 is dus CLX, niet pakweg XLC.
Wanneer een klein cijfer voor een groot cijfer staat, moet je het kleine cijfer aftrekken in plaats van het op te tellen. XI is 10 + 1 = 11, maar IX is dus 10 - 1 = 9.
Belangrijk om te weten wanneer je zelf Romeinse getallen uitschrijft is dat de 5 (V), 50 (L) en 500 (D) maximaal eenmaal in een getal mogen voorkomen.
Zijn er dan meerdere manieren om een getal te schrijven?
Dat klopt! VIIII is in principe hetzelfde als IX. Ook VIII en IIX zijn hetzelfde, net als IL en XLIX. In de oudheid zou men hier redelijk los over geweest zijn.
Volgens de moderne regels is er altijd één correcte manier om een getal te schrijven. Deze regels zijn als volgt:
- Hetzelfde cijfer mag maximaal 3x achter elkaar opgeteld worden. Niet: VIIII. Wel: IX.
- Hetzelfde cijfer mag maximaal 1x achter elkaar afgetrokken worden. Niet: IIX. Wel: VIII.
- Wanneer je naar Romeinse notatie omzet: splits je getal eerst volgens de duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden. Zo wordt 49 gesplitst in 40 en 9, dus XL en IX. Tenslotte plak je alles samen. Zo kom je bij XLIX uit.
Hoe kan ik getallen boven de 3999 naar Romeinse notatie omzetten?
Hier bestaat minder eenduidigheid over. Er zijn minstens twee variaties:
- Schrijf meer dan drie M's. MMMMI is dan 4001.
- Een horizontale streep boven de letters wordt soms gebruikt om het getal met 1000 te vermenigvuldigen. IV betekent dan 4000. Een verticale streep aan het begin en einde van het getal vermenigvuldigt het getal soms met 10 of 100. |M| kan dan 10.000 of 100.000 betekenen.